Қўшимча функционаллар
-
Тунги кўриниш
Россияга қарши санкцияларга тайёр Трамп, «Ҳизбуллоҳ»ни қуролсизлантирмоқчи бўлган Ливан ва Эронда ёпилаётган давлат идоралари — кун дайжести
Ўтган кун давомида жаҳонда рўй берган энг асосий воқеа ва янгиликлар шарҳи билан кундалик хабарномада таништирамиз.

Трамп Россиянинг «соядаги флоти»га қарши санкцияларга тайёр
АҚШ президенти Доналд Трамп Россия президенти Владимир Путинга уни Украинадаги урушни тугатишга мажбурлаш учун «жазо чоралари» билан таҳдид қилди, деб ёзди Financial Times газетаси 5 август, сешанба куни манбаларга таяниб. Хусусан, бу Россия Федерациясининг «соядаги флоти»га қарши санкцияларга тегишли бўлиб, агар Москва 8 августгача ўт очишни тўхтатишга рози бўлмаса, Вашингтон уларни қўллаши мумкин, дея аниқлик киритади нашр.
Агар халқаро чекловларни четлаб ўтган Россия нефтини олиб кетаётган кемалар қора рўйхатга киритилса, Трамп жорий йилнинг январ ойида Оқ уйга қайтганидан бери АҚШ Россияга нисбатан биринчи марта санкциялар киритади, дея таъкидлайди мақола муаллифлари.
Нашрга номи ошкор этилмаган икки манбанинг айтишича, АҚШнинг Россиянинг «соядаги флоти»га қарши санкциялари Россиянинг йўқотишларга дучор бўлишини таъминлаш учун биринчи осон қадам сифатида кўрилмоқда. Журналистларга учинчи манбанинг таъкидлашича, «соядаги флот»га қарши санкциялар Трамп маъмурияти кўриб чиқаётган чеклов чораларининг бир нечта вариантларидан бири холос.
Июл ойида ЕИ Россия «соядаги флоти»нинг санкция остидаги кемалари рўйхатини 415 тагача оширди ва унга яна 100 та танкерни қўшди.
Сирский: Россиянинг мақсади - йил охиригача яна 10 та дивизияни тузиш
Киевга кўра, Россия Украинага қарши ўз томонида жанг қилаётганлар сонини ойига 9 минг кишига оширмоқда. Шу билан бирга, Украина Қуролли кучлари бош қўмондони Александр Сирский Россия раҳбариятининг мақсади сифатида жорий йил охиригача ўнта янги дивизия ташкил этишни келтирди. Унинг сўзларига кўра, улардан иккитаси аллақачон тузилган. Бу ҳақда Сирский 5 август, сешанба куни Украина Қуролли кучларининг июл ойидаги фаолияти якунларига бағишланган йиғилишдан сўнг Facebookʼдаги постида ёзган.
Россия контингенти сони ортиб бораётгани фонида Киевнинг сафарбарлик тадбирларини давом эттириш, жанговар тайёргарликни яхшилаш ва қўшинларнинг учувчисиз таркибини кучайтиришдан бошқа чораси йўқ, деди Сирский.
Унинг сўзларига кўра, июл ойи Украина учун жуда кескин ой бўлди, чунки Россия армияси «деярли барча жанговар ҳаракатлар чизиғи бўйлаб олдинга силжишга ҳаракат қилди». Шу билан бирга, руслар кичик ҳужумкор гуруҳларни ҳужум қилиш учун ишлатиб, «майда кесиш» тактикасини қўллади.
«Энг оғир вазият Покровск, Доброполе ва Новопавлово йўналишларида. Шу билан бирга, Северо-Слобожанск йўналишида биз Суми вилояти ҳудудини озод қилишда муваффақиятга эришдик ва Курск вилоятида ҳарбий амалиётлар ўтказишда давом этмоқдамиз», — деди Александр Сирский.
Ливан армияси «Ҳизбуллоҳ»ни қуролсизлантириш режасини ишлаб чиқади
Ливан ҳукумати мамлакат қуролли кучларига «Ҳизбуллоҳ» ҳаракати ва бошқа қуролли гуруҳларни қуролсизлантириш режасини ишлаб чиқиш бўйича кўрсатма берди, деди 5 август, сешанба куни кечқурун бош вазир Наваф Салом.
Олти соатлик ҳукумат йиғилишидан сўнг ҳукумат Ливан Қуролли кучларидан жорий йил охиригача ҳукумат кучлари учун қурол-яроғ монополиясини таъминлаш режасини тақдим этишни талаб қилди, деб хабар беради AFP ва Reuters.
Аввалроқ «Ҳизбуллоҳ» етакчиси Наим Қосим «Исроил Ливанга ҳужум қилишда давом этар экан», ўз ҳаракатини қуролсизлантиришдан бош тортган эди. «Исроил агрессияси» тўхтамагунча, «Ҳизбуллоҳ» қуролсизланиш бўйича ҳеч қандай таклифни қўллаб-қувватлай олмайди, деди Қосим ўз тарафдорларига телемурожаатида. Унинг AFP томонидан келтирилган сўзларига кўра, Ливан ҳукумати «Ҳизбуллоҳ»ни заифлаштириш ва шу орқали «Исроилга қаршилик кўрсатиш» ўрнига, «босим ва таҳдидларга» қарши туриш режасини ишлаб чиқиши керак.
Вазирлар маҳкамаси йиғилишидан олдин Ливан президенти Жозеф Аун мамлакат вазирлар маҳкамаси «барча қуролли гуруҳлар, жумладан, «Ҳизбуллоҳ»нинг қуролларини тортиб олишга» қатъий қарор қилганини маълум қилди. Бу қадамдан мақсад бутун Ливанга давлат суверенитетини кенгайтириш ва унинг ҳимоясини фақат ҳукумат қуролли кучлари орқали таъминлашдан иборат, деди у.
Руминия собиқ президенти Ион Илиеску 95 ёшида вафот этди
Руминиянинг собиқ президенти, 1989-1996 ва 2000-2004 йилларда мамлакатни бошқарган Ион Илиеску 5 август, сешанба куни 95 ёшида вафот этди.
Мамлакат ҳукумати тарқатган баёнотда айтилишича, сиёсатчи профессор Агриппа Ионеску номидаги клиник тез ёрдам шифохонасида вафот этган. Тиббиёт маркази собиқ президент маҳаллий вақт билан соат 15:55 да вафот этганини маълум қилди. Илиеску у ерда июн ойининг бошидан бери эди, у интенсив терапия бўлимига ётқизилган ва унга ўпка саратони ташхиси қўйилган. Ўтган ҳафта шифокорлар сиёсатчининг аҳволи «оғир» эканини маълум қилган эди.
Илиеску 1930 йил 3 мартда туғилган. Катта сиёсатдаги фаолиятини 1967 йилда ёшлар ишлари вазири сифатида бошлаган. Ўша пайтда маҳаллий ҳукмрон Коммунистик партия ва Руминия Социалистик Республикаси Кенгашига Николае Чаушеску раҳбарлик қилган.
1989 йилдаги инқилоб натижасида Чаушеску режими қулаганидан сўнг ҳокимият тепасига Илиеску келди ва ўзини ўтиш даври ҳукумати раҳбари деб эълон қилди. 1990 йил май ойида у мамлакатдаги биринчи демократик сайловларда ғалаба қозонди. 2004 йилда иккинчи президентлик муддати тугагач, Илиеску Руминиянинг НАТОга қўшилишига эришди ва мамлакат 2007 йилда қўшилган Европа Иттифоқи билан ассоциация шартномасини имзолади.
Эронда жазирама туфайли давлат идоралари ва банклар ёпилади
Эрон расмийлари 5 август, сешанба куни давлат телевидениеси орқали Теҳрондаги, шунингдек, мамлакатнинг 31 вилоятидан 15 тасида давлат идоралари ва банклари чоршанба куни сув таъминоти ҳолатининг ёмонлашиши ва электр тармоғидаги юкламанинг ошишига олиб келган жазирама туфайли ёпилишини маълум қилди. Шу билан бирга, тиббиёт муассасалари, хусусий компаниялар ва айрим банк филиаллари фаолиятини давом эттиради.
Эронда июл ойи ўрталаридан бери жазирама давом этмоқда ва камида яна беш кун давом этади. Вазият мамлакат жанубида энг оғир, масалан, Ободон шаҳрида 3 август куни ҳаво ҳарорати +50°C дан юқори бўлган. Эрон вилоятларида жазирама туфайли дам олиш кунлари 2025 йил июл ойининг охири ва 2024 йил, шунингдек, 2023 йилнинг августида ҳам эълон қилинган. Расмийлар муассасалар ишидаги пауза сув ва электр энергияси истеъмолини қисқартиришига умид қилмоқда.
Таъкидланишича, айни пайтда мамлакатда соатига 62 минг мегаватт электр энергияси ишлаб чиқарилаётган бўлса, энг юқори юкламалар вақтида унга 80 минг мегаватт керак бўлади. Бу соҳадаги инқироз туфайли Теҳрон ва мамлакатнинг бошқа шаҳарлари ҳам ҳар куни 2-4 соатга электр энергиясини ўчиришни бошлади. Бу аллақачон Tavanir давлат энергетика компанияси биноси олдида норозилик намойишларига сабаб бўлди.
Айни пайтда мамлакатдаги кўплаб корхоналарда жазирама туфайли ҳафтасига тўрт кун электр энергияси бўлмаяпти, деб ёзади Shargh маҳаллий газетаси. Натижада, ишлаб чиқариш даражаси 2020 йилда, коронавирус пандемияси фаолиятни тўхтатганида кузатилган даражага тушди. Эрон оммавий ахборот воситалари мамлакат сўнгги ўн йилликлардаги энг ёмон қурғоқчиликни бошдан кечираётгани ҳақида хабар бермоқда.