Импортда яна муаммо: Техник тартибга солиш агентлиги музлаткич ва совиткичларни Ўзбекистонга киргизмаяпти

Ўзбекистонда тадбиркорлар хориждан музлаткич ва совиткичларни олиб киришда муаммоларга дуч келмоқда. Бу ҳақда 27 июн куни Савдо-саноат палатаси ўтказган очиқ мулоқотда маълум қилинди.

Ўзбекистон президентининг шу йил 18 апрелдаги фармонига асосан, 1 майдан бошлаб мувофиқлик декларациясини сертификатлаштириш органларида рўйхатдан ўтказиш тартиби бекор қилиниб, уларни шакллантириш ва ҳисобга олиш ахборот тизими орқали амалга оширилиши кўзда тутилганди.

Шунга қарамай, Алкоголсиз ичимлик ва шарбат ишлаб чиқарувчилар уюшмаси (UzBev) ижрочи директори Алфия Мусинанинг айтишича, Техник жиҳатдан тартибга солиш агентлиги “фармонни ижро этиш механизмлари ҳали ишлаб чиқилмаган” деган важ билан витрина совуткичларни божхонадан ўтказишга рухсат бермаяпти.

“Бугунги кунда сертификатни бекор қилиш ва халқаро амалиётга ўтиш талабига, хусусан, ишлаб чиқарувчидан мувофиқликни декларация қилиш талабига қарамай, афсуски, ишлаб чиқарувчилар томонидан Ўзбекистондаги кичик ва ўрта бизнесга бепул фойдаланиш учун олиб кирилаётган витрина музлаткичлари сертификатлашдан ўтмаяпти. Товар 3 ойдан ортиқроқ вақтдан бери ушлаб турилибди”, – деди Мусина.

Унинг сўзларига кўра, Ўзбекистонда ишлаб чиқарилган витрина музлаткичлари ҳар доим ҳам бизнеснинг барча талабларига жавоб бермайди. UzBev ижрочи директори муаммо ечими борасида ёрдам сўради.

Очиқ мулоқотнинг бошқа бир иштирокчиси, музқаймоқ ишлаб чиқарувчи тадбиркорнинг маълум қилишича, 8 ойдан буён божхона омборида туриб қолган музлаткичлар билан ҳам шундай муаммо юзага келган.

“Булар 3 ой дейишяпти. Бизнинг музлаткичларимиз эса 8 ойдан бери турибди, олиб чиқолмаяпмиз. Омборда турибди. Дўконлар музқаймоғимизни сотиши учун музлаткичларни текинга берамиз. Бу масалада ёрдам беришингизни сўраймиз”, – деди у.

Савдо-саноат палатаси раиси Даврон Ваҳобов “президент керакли қарорни имзолаб бергани, лекин пастдаги тизимда бунақа бўлаётгани учун керакли идора жавоб бериши”ни айтди.

“Нимага ижро бўлмаётгани ҳақида [Техник тартибга солиш агентлиги директори] Акмал ака Жуманазаровга ёзиб юбордим. Тўғри айтяптсиз, эртага сентябрда чиқса, у пайтда музлаткич керак эмас-ку”, – деди Ваҳобов.

“Мавсумни йўқотиб бўлдик аллақачон. Очиқ гап, ўзи бизда 6 ой мавсум бўлади. Очилмаган эшигимизни очиб беринглар, илтимос”, – деди музқаймоқ ишлаб чиқарувчи тадбиркор.

Иқтисодчи Отабек Бакиров Божхона қўмитаси сайтидаги статистик маълумотларни ўрганиб, витрина совиткич ва музлаткичларнинг Ўзбекистонга импорти тўхтаб қолган бўлиши мумкинлигини ёзди.

“[2025 йил] июн ойида 6,4 млн долларлик совиткич ва музлаткичлар импорт қилинган. Ўтган йили июнда 7,0 млн доллардан кўпроқ совиткич ва музлаткичлар импорти қайд этилган. Атиги 8,2 фоизга қисқариш бўпти-ку, дейишга шошилманг.

Ўтган йили июнда ҳар бир совиткич ва музлаткич ўртача 262 доллардан импорт бўлган бўлса, бу йил бу кўрсаткич 103 долларга тушиб кетган. Яъни амалда фақат маиший музлаткичлар импорт қилинган холос, нархи каррасига қимматроқ бўлган витрина совиткич ва музлаткичлари Ўзбекистонга кирмаган, аниқроғи киритилмаган”, – дейди Бакиров.

Эслатиб ўтамиз, шу йил 8 апрел кунги селекторда президент Шавкат Мирзиёев стандартлаштириш ва сертификатлаштириш тизимидаги тадбиркорларнинг “қўлини боғлаб”, коррупцияга сабаб бўлаётган жиддий муаммолар ҳақида гапирганди.

“Вазирлар, ҳокимлар қачон тадбиркорларни эшитиб, қайси стандартни янгилаш, қайси бирини бекор қилиш, нима маҳсулотни мажбурий сертификация рўйхатидан чиқаришни ўйлаб кўрди? Афсуски, бунга ижобий жавоб йўқ”, – дея эътироз билдирганди давлат раҳбари.